Σάββατο

HOWARD ZINN :" το θάρρος , η καλοσύνη , μια αίσθηση του πως θα μπορούσαν να είναι οι άνθρωποι σ' έναν καλύτερο κόσμο".

x
Δεν τον γνώριζα ώσπου πριν από καιρό , πολύ , άκουσα κάποια ραδιοφωνική του συνέντευξη και μου έκανε εντύπωση . Λίγα χρόνια νωρίτερα , είχα διαβάσει για ένα θεατρικό έργο , που παιζόταν στην Αθήνα , του ιδίου φυσικά , αλλά για διάφορους λόγους , δεν μπόρεσα να το παρακολουθήσω . 
Στο μυαλό μου είχα την επιθυμία , να πάρω στα χέρια μου κάποιο από τα μεταφρασμένα του έργα κι αυτό έγινε δυνατό , μόλις πριν ένα μήνα μ' έναν πολύ περίεργο και "τυχερό" τρόπο . Η ανάγνωσή του , με κάνει να βάλλω στο πρόγραμμα και το επόμενό του . 
Πρόκειται για τον Howard Zinn . 
Δεν θα καταθέσω το βιογραφικό του , ούτε στοιχεία από την δουλειά του ή τις δράσεις του . Είναι κάτι εύκολο για όσους ενδιαφέρονται . Αυτό που θα κάνω , είναι να σας παραθέσω ένα απόσπασμα από το βιβλίο του "Από την ιστορία στην πράξη - η δράση των πολιτών ως προϋπόθεση της δημοκρατίας" , το όποίο δεν είναι τίποτα άλλο από μια ομιλία του στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας τον Μάη που μας πέρασε . Στο τέλος του βιβλίου αυτού , υπάρχουν και δύο συνεντεύξεις που παραχώρησε , μία στον Κ. Παπαιωάννου και μία στην Σ. Τριανταφύλλου . 
Κλείνοντας την συνέντευξή του στην τελευταία κι αφού την ευχαρίστησε , είπε :
"Na είστε καλά . Κλείνοντας θα ήθελα να παραθέσω τα λόγια που ζήτησα από το γιο μου να διαβάσει στην κηδεία της Ροζ."
Ο Howard Zinn , προχθές σε ηλικία 87 ετών έφυγε από την ζωή .
Πολλά από αυτά που διάβασα , από όσα είπε στην διάλεξή του , έμειναν για να τα εξερευνήσω περισσότερο , αυτό που ακολουθεί όμως , δεν θα το ψάξω παραπάνω , απλά ΤΟ ΚΡΑΤΑΩ !


Σας ευχαριστώ που ήρθατε εδώ μαζί μου για να τιμήσουμε τη Ροζ , μαζί με την Μάιλα και τον Τζόνι , και τα παιδιά τους Ουίλ , Νόσον και Σερίνα , μαζί με τον Τζέφ και την Κριστάλ και τα παιδιά τους Τζόρτζια και Νόα , μαζί με όλους τους φίλους .
Η θλίψη μου είναι απερίγραπτη , αλλά θυμίζω συνεχώς στον εαυτό μου πόσο τυχερός είμαι που έζησα 63 χρόνια παντρεμένος με μια γυναίκα που η ομορφιά της στο σώμα και στην ψυχή με γέμιζε πάντα με δέος . Η αγάπη που είχαμε ο ένας για τον άλλον , η φιλία μας , το πάθος μας , δεν μειώθηκαν όλα αυτά τα χρόνια . 
Από την αρχή νοιώσαμε έλξη ο ένας για τον άλλον , από κάποια βαθιά πνευματική συνδεση και από τα κοινά μας αισθήματα για τους καταπιεσμένους ανθρώπους παντού . Και οι δυό επιθυμούσαμε έναν καλύτερο κόσμο .
Η Ροζ ήταν πιο ολοκληρωμένος άνθρωπος από μένα . Δεν της άρεσε απλώς η μουσική , έπαιζε μουσική . Δεν εκτιμούσε απλώς την τέχνη , έγινε ζωγράφος . Αγαπούσε τα λουλούδια και τα φύτευε . Αγαπούσε το θέατρο και έπαιξε θέατρο . Αγαπούσε τη θάλασσα και κολυμπούσε στα πιο κρύα νερά . Πριν από λίγες βδομάδες βρισκόμουν στο Ουελφλιτ και το νερό παραήταν κρύο για μένα , αλλά μπήκα λέγοντας στον εαυτό μου :"Το κάνω για τη Ροζ".
Αγαπούσε τη λογοτεχνία και διάβαζε συνεχώς . Δίπλα στο κρεβάτι της τον τελευταίο καιρό υπήρχε ένα βιβλίο με ιστορίες του Αιζακ Μπέιμπελ . Είχα απόλυτη πίστη στη λογοτεχνική της ευαισθησία , οπότε ήταν η μόνη που διάβαζε τα γραπτά μου πριν τα παραδώσω στον εκδότη . Αν με άκουγε τώρα να μιλάω , σίγουρα θα μου πρότεινε να συντομεύσω το κείμενο .
Αγαπούσε τους ανθρώπους κι εκείνοι την αγαπούσαν στην στιγμή . Ο Εντι Βέντερ μίλησε σε μιά συνάδελφό του στο Σιάτλ για το θάνατο της Ροζ κι εκείνη έγραψε :" Οταν την γνώρισα , σκέφτηκα ότι αν μπορούσα να είμαι οποιαδήποτε , θα ήθελα να είμαι εκείνη ".
Οταν πήγαμε στο Νότο , στο Κολέγιο Σπέλμαν , οι νεαρές Αφροαμερικανίδες  ένιωσαν αμέσως να δένονται μαζί της , κι εκείνη το ίδιο . 
Κι όσο προβληματισμένη  και να ήταν με την κατάσταση του πλανήτη , ήταν πηγαία χαρούμενη . Στα εκατοντάδες γράμματα που έχω λάβει από την ημέρα του θανάτου της , ο κόσμος τη θυμάται φωτεινή , χαμογελαστή , ευχάριστη . Θρηνούσε για τους ανθρώπους που είχαν προβλήματα , αλλά αγαπούσε πολύ το γέλιο . 
Αγαπούσε τα παιδιά της και τα εγγόνια της και τα παιδιά και τα εγγόνια των άλλων ανθρώπων .
Η Ροζ ήταν ο πιο αλτρουιστής άνθρωπος που γνώρισα ποτέ . Εχω μια φωτογραφία από μια διαδήλωση κατά του πολέμου , που δείχνει την αστυνομία να χώνει έναν άνθρωπο σ' ένα περιπολικό , αλλά φαίνεται μόνο η πλάτη του . Η Ροζ , που ήταν εκεί , γέρνει προς το μέρος του σαν να ήθελε να κάνει κάτι , με την αγωνία ζωγραφισμένη στο πρόσωπό της . Ο άντρας αυτός θα μπορούσε να είμαι εγώ , αλλά δεν ήμουν . Δεν ήταν γνωστός της Ροζ , αλλά αυτό δεν έχει καμιά σημασία . 
Πριν από δύο χρόνια τραυματίστηκε σοβαρά ανεβαίνοντας μια κυλιόμενη σκάλα , επειδή όταν άκουσε πίσω της μια κραυγή γύρισε ενστικτωδώς να βοηθήσει κι έπεσε . 
Αφού έγινε η διάγνωση , πέρυσι τον Ιούλιο , αποφάσισε αμέσως , με σταθερότητα , ότι δεν θα έκανε ούτε εγχείρηση ούτε χημειοθεραπεία , ότι θα ζούσε τον καιρό που της έμενε όσο πιο ειρηνικά και χαρούμενα μπορούσε . Περάσαμε τον Αύγουστο κι ένα μέρος του Σεπτεμβρίου στο Ουέλφλιτ όπου κολυμπούσε κάθε μέρα , διάβαζε , άκουγε μουσική και βλέπαμε μαζί τα παιχνίδια των Ρεντ Σοξ . Αργότερα είπε πως ήταν το πιο ευτυχισμένο καλοκαίρι της ζωής της . Σταμάτησα να ταξιδεύω και τους επόμενους έξι μήνες τους περάσαμε μαζί σε μια υπέροχη ηρεμία .
Στο τέλος , ξαπλωμένη στο κρεβάτι , ανησυχούσε για μένα . Θα είχα φαγητό να τρώω ; Θα μπορούσα να προσέχω τον εαυτό μου ; 
Μια φορά πέρασε μια νύχτα στη φυλακή , στην Ουάσιγκτον , επειδή διαμαρτυρόταν κατά του πολέμου στο Βιετναμ . Αλλά δεν ήταν τέτοιου είδους ακτιβίστρια . Η συνεισφορά της στον κόσμο ξεπερνούσε την πολιτική  : ήταν η αγάπη της για τους ανθρώπους και η καλωσύνη της που άλλαζαν τα πράγματα γύρω της . 
Εγραψα στη φίλη μας Αλις Γουόκερ για τη Ροζ και της είπα :" Είσαι στην Καλιφόρνια , δεν χρειάζεται να έρθεις στην κηδεία ". Εκείνη μου έγραψε :" Θα έρθω . Το ξέρεις ότι αγαπώ κι εσένα και τη Ροζ με όλη μου την καρδιά . Δεν βλέπω την ώρα να σε κρατήσω στην αγκαλιά μου και να σου θυμίσω ότι δεν έφυγε . Τη νοιώθω και βλέπω πάντα το υπέροχο φωτεινό της πρόσωπο και το καλοσυνάτο χαμόγελό της . Το χαμόγελο της Ροζ έκανε τα φυτά να μεγαλώνουν ". 
Τα λόγια της Αλις με ανακούφισαν . Ναι , το πνεύμα της Ροζ είναι ακόμα εδώ . Το δώρο της σ' εμάς : το θάρρος , η καλοσύνη , μια αίσθηση του πως θα μπορούσαν να είναι οι άνθρωποι σ' έναν καλύτερο κόσμο .


Μου είναι δύσκολο να γράψω κάτι περισσότερο ...
και τι θα μπορούσα άλλωστε . 
Σαν ύστατο φόρο τιμής και για τους δύο , προσθέτω την ελληνική βιβλιογραφία του Howard Zinn :

  • Από την ιστορία στην πράξη : Η δράση των πολιτών ως προυπόθεση της δημοκρατίας , (Αθήνα: Αιώρα 2009) [το έχω κι όποιος φίλος θέλει να το διαβάσει ας επικοινωνήσει μαζί μου]
  • Διακηρύξεις ανεξαρτησίας , (Αθήνα : Εξάρχεια 2009)
  • Ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών : Μια κοινωνική ιστορία της Αμερικής από την εποχή του Κολόμβου ως τις αρχές του 21ου αιώνα (Αθήνα : Αιώρα 2008)
  • O Μάρξ στο Σόχο (Αθήνα : Αιώρα 2004)
  • Τρομοκρατία και πόλεμος (Αθήνα : Scripta 2003)

Επίσης εδώ μπορείτε να ακούσετε την μία και μοναδική ραδιοφωνική του συνέντευξη .

7 σχόλια:

Madame de la Luna είπε...

Eίναι απ' τους διανοητές, που όπως έγραψα και σε μια άλλη blogger, θαύμασα πολύ για τον τρόπο που διερεύνησε την Ιστορία, αλλά και για τις απόψεις του περί πολιτικής ανυπακοής.

Αυτός ο λόγος δεν είναι για σχόλια..

Καλό απόγευμα, Κύριε 'αμ'.

aKanonisti είπε...

Οταν κάποιος αγαπάει έτσι... τότε... δεν μπορεί παρά να είναι μεγάλος....


Καλό μήνα...
:-)))

Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ είπε...

πολύ ωραίο το αποσπασμα ρε φίλε... πάρα πολύ ωραίο.

Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ είπε...

πολύ ωραίο το απόσπασμα ρε φίλε, πολύ ωραίο

saltatempo είπε...

Οι άνθρωποι στις δύσκολες στιγμές δείχνουν το μεγαλείο τους και τη φιλοσοφική τους θεώρηση για τη ζωή.
Έκανες καλά που ξεχώρισες αυτή την ανθρώπινη στιγμή.

Δημήτρης

Γεφυριστές είπε...

Το διάβασα από την πρώτη μέρα που το έβαλες το κείμενο. Το εξαιρετικό κείμενο. Τι άλλο να γράψω; Σπουδαίοι άνθρωποι, σπουδαία νοήματα και αισθήματα.
Να ΄σαι καλά κύριε α.μ.
Καλό βράδυ

ο κύριος "αμ" είπε...

Στάση ζωής ....
φιλιά σε όλους σας και συγγνώμη για την καθυστέρηση !