Το σάουντρακ της ταινίας.
Πως θα μπορούσα να γράψω μια κριτική, ή ένα εκτεταμένο σχόλιο, για μια κινηματογραφική ταινία, όταν η στενή παρακολούθηση film, σταμάτησε όταν έσβησε η μηχανή της Αλκυονίδας, ή όταν έσβησε οριστικά (ευτυχώς όμως όχι αμετάκλητα) και ο τελευταίος προβολέας στο Studio της Πλατείας Αμερικής; Για να κάνεις κάτι τέτοιο και να το δημοσιεύεις, πρέπει οπωσδήποτε να έχεις κάποια εφόδια, κάποιες γνώσεις ή εν πάσι περιπτώσει να έχεις δει αμέτρητα χιλιόμετρα σελιλόζης να φωτίζονται στο πανί. Εγώ, έντιμα σας λέω πως τίποτα από όλα αυτά δεν διαθέτω. Όμως, αυτά δεν με εμποδίζουν, να περιγράψω από την δική μου οπτική γωνία, το τι μπορεί να σήμαινε για μένα αυτό το film.
Το film αυτό, το TIMBUKTU, του Μαυριτανού σκηνοθέτη Abderrahmane Sissako, εκεί όπου παρουσιάστηκε διαγωνιζόμενο, πήρε κάποια βραβεία, αλλά ίσως το ότι ήταν υποψήφιο για να πάρει το Όσκαρ της καλλίτερης ξένης ταινίας, του έδωσε εκείνη την ώθηση που χρειαζόταν για να γίνει γνωστό. Βέβαια το θέμα το οποίο παρουσιάζεται, είναι εξαιρετικά επίκαιρο και αναγκάζει τον θεατή, βγαίνοντας από την αίθουσα, ακόμα κι αν ο βαθμός της πολιτικής του συνειδητοποίησης, είναι χαμηλός, να σκεφτεί το τι συμβαίνει σ' αυτή την γωνιά του πλανήτη κι εν τέλει να ψάξει καλλίτερα το θέμα. Είναι συνηθισμένο άλλως τε, κάποια γεγονότα που συμβαίνουν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά μας και που φαινομενικά δεν επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητά μας, να περνούν απαρατήρητα (Πολιτική και στρατιωτική επέμβαση των Γάλλων στο Mali, η δράση της Boko Haram, ο ISIS κ.α.)
Το επίσημο tailer της ταινίας.
Το film, με αριστοτεχνικό τρόπο νομίζω, πραγματεύεται τις βίαιες και εν πολλοίς, αιματηρές αλλαγές στην ζωή τους, που δέχονται οι κάτοικοι ενός μικρού οικισμού κοντά στο Timbuktu, από τους Ισλαμιστές, που δεν δείχνει -δεν είναι εκεί το θέμα του σκηνοθέτη- πως κέρδισαν την εξουσία. Οι ντόπιοι Ισλαμιστές, φαίνεται να καθοδηγούνται, αλλά και να διοικούνται από ξένους εισαγόμενους Αραβόφωνους κυρίως από την κοντινή Λιβύη. Κάθε πλάνο του σκηνοθέτη που έχει σαν θέμα αυτούς, τους ισλαμιστές δηλαδή, είναι τόσο βίαιο και ξένο προς τον πολιτισμό μας, που είμαι σίγουρος πως αυτό είναι που εντυπωσιάζει τον Δυτικό θεατή και που οδηγεί στην επιτυχία της ταινίας.
Βέβαια, όλη αυτή η έκθεση είναι βασισμένη, ντύνει εγώ θα έλεγα, την σύντομη και δραματική ζωή μιας οικογένειας πιστών στον Προφήτη, Βεδουίνων. Σ' έναν τόπο, που σε μας δείχνει εξαιρετικά αφιλόξενος, που το μόνο στοιχείο το οποίο προδίδει ίχνος ζωής και ανάπτυξης είναι ο μεγάλος Νίγηρας, οι άνθρωποι αυτοί, πιστοί στον Μωάμεθ, μιλούν εκτός από τις ντόπιες διαλέκτους, τα Γαλλικά αλλά και τα Αγγλικά, ενώ δείχνουν μάλλον απρόθυμοι (όπως και το ξενόφερτο καθεστώς) να μάθουν τα Αραβικά. Θα νόμιζε κάποιος, όπως κι εγώ, πως είναι Λαοί μάλλον απολίτιστοι ή με χαμηλό επίπεδο πολιτισμού. Όμως στην διάρκεια του film καταλαβαίνεις πως τίποτα τέτοιο δεν ισχύει. Τα δορυφορικά ''πιάτα'' , η κινητή τηλεφωνία, οι γνώσεις των νέων για τα διεθνή ποδοσφαιρικά γεγονότα, τα toyota που οργώνουν την άμμο της Σαχάρας, αλλά και η παράξενα όμορφα αρχιτεκτονική των κτισμάτων τους, τα περίτεχνα ξυλόγλυπτα τους που πέφτουν θύματα των ένοπλων της θρησκευτικής αστυνομίας, ακόμα και η μουσική τους, αποδεικνύει πως είναι ένας Λαός, με εξαιρετικά χαρακτηριστικά .
Σ' αυτούς λοιπόν τους φιλήσυχους ανθρώπους, ο θρησκευτικός φανατισμός, με ανορθόδοξους όσο και βίαιους τρόπους, προσπαθεί να επιβάλλει τους καινούργιους νόμους, τον έναν δηλαδή , την Σαρία !
Κι εκεί είναι που αρχίζει να εντυπωσιάζεται ο κύριος ΑΜ (ειρήσθω εν παρόδω, πέταξε την σκούφια του όταν του είπα πως θα πάμε σινεμά). Με τι; όχι βέβαια με τις σκηνές δράσης, αλλά με τον ρόλο της Γυναίκας.
Μερικές χαρακτηριστικές σκηνές από την ταινία.
Ενώ θα περίμενε ο Δυτικός θεατής να μην δει καθόλου την Γυναίκα ή τον ρόλο της στην μικρή δοκιμαζόμενη κοινότητα που παρακολουθεί ο σκηνοθέτης, εν τούτοις, μπορεί κάποιος να διακρίνει τον σπουδαίο της ρόλο, είτε ως συζύγου, είτε ως μέλος της οικογένειας, ακόμα και σαν παιδιού. Την βλέπει να στέκει ισότιμα στις δουλειές, να συμπαραστέκεται στους πόθους και τους καημούς του συντρόφου της και η γνώμη της είναι καθοριστική για την οικογένεια , ακόμα κι όταν είναι υποχρεωμένη με την βία να δεχτεί τους νέους Ισλαμικούς κανόνες, αυτή η επίσης Πιστή στον Προφήτη, προτάσσει με θάρρος την γνώμη της αλλά και τους πατροπαράδοτους κανόνες της Φυλής της και εν τέλει δεν διστάζει να αψηφίσει τους κινδύνους και θυσιάζεται, με τον σύντροφό της, τονίζοντας με έναν ιδιαίτερο τρόπο της αξία της Γυναίκας, ακόμα και σ' αυτή την κοινωνία που εμείς οι Δυτικοί, την θεωρούμε τόσο καθυστερημένη.
Δεν μου ήταν δύσκολο να αναγνωρίσω, πως σε πολλές σκηνές του film που έπλεκαν το σενάριο και την κεντρική ιδέα του, αναγνώρισα πως η θέση της, είναι πολύ πιο ψηλά από ότι η θέση κάποιας Ελληνίδας προηγούμενων δεκαετιών, σε απομακρυσμένη επαρχία του τόπου μας. Το νέο καθεστώς των Ισλαμιστών, προσπαθούσε να επιβάλλει, με βίαιο τρόπο, την νέα της θέση, αυτή που είναι πάντα ''υπό''. Αυτή η λογική, εμένα μου θύμισε, αυτό που συχνά ακουγόταν ή πιθανά να ακούγεται ακόμα και σήμερα όταν κάποια γυναίκα για κάποιον λόγο μένει άνεργη, ''δεν πειράζει η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι''.
Δεν ξέρω αν κάποτε το έφερνε έτσι η ιστορία να ζήσουμε καθεστώς επιβολής με βίαια μέσα της Χριστιανικής θρησκείας (έχει υπάρξει στο παρελθόν, υπάρχουν κατάλοιπα), πόσο περισσότερο βίαια, θα φερόμασταν στις γυναίκες.
Ο σκηνοθέτης Abderrahmane Sissako.
Ίσως η ταινία αυτή, να έχει διπλή ανάγνωση ή ερμηνεία ή οπτική, διαλέξτε τι βολεύει. Εγώ δεν το αποκλείω, ειδικά τώρα που έμαθα πως ο σκηνοθέτης Abderrahmane Sissako, έκατσε στα ίδια θρανία, που διδάχτηκαν το cinema, οι Sergei Bondarchuk, Aleksandr Fyodorov, Elem Klimov, Nikita Mikhalkov, Aleksadr Sokurov, Andrei Tarkovsky , το γνωστό Ινστιτούτο Κινηματογραφίας Gerasimov!
Θεωρώ πως το film αυτό, εύκολα θα μπορούσε κάποιος να το χαρακτηρίσει και ύμνο στην Γυναίκα !
Δείτε το ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου