"...τα σύννεφα σπρώχνουν αιώνια και σπαν' τα δεσμά της σκλαβιάς..."

Κώστας Δεμερτζής

εκ Σάμου χειμώνας του 1941

''...σε μια ώρα αρχίσαμε να βλέπουμε καθαρά την ιστορική Μυκάλη που είναι γύρω στα πέντε μίλια από την δική μας περιοχή. 

  Κωπηλατούσαμε με τέσσερα κουπιά, εγώ κι ο θαλασσόλυκος ο Ζήσιμος, όταν αρχίσαμε πια να βλέπουμε το Τούρκικο Φυλάκιο, οι νέοι τραγούδησαν  το ''...πάνω απ' της Ρωσίας τα χιόνια, που πάντα φυσά ο Βοριάς, τα σύννεφα σπρώχνουν αιώνια και σπαν' τα δεσμά της σκλαβιάς''.

   Ο Ζήσιμος φωνάζει μόλις πήγαν να τραγουδήσουν και την Πρωτομαγιά ''...σσσσσσ'' . Τρείς Μαΐου γινόταν το ταξίδι μας.  " Ακόμα Ζήσιμε σουτ θα λέμε;''  του είπα. "Από το 1936 που έγινε η δικτατορία του Μεταξά έχουμε να μιλήσουμε λεύτερα..."  .

Πόσα λίγα γνωρίζουμε από κείνα τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής; Πολλές φορές, κυρίως επειδή δεν γνωρίζουμε, κάνουμε λάθος υποθέσεις. Λέμε, ''εσείς στην επαρχία δεν γνωρίσατε πείνα, στα χωριά..."

Ήταν όμως έτσι; 

Και πείνα γνώρισαν, και κακουχίες και την σκληρή τρομοκρατία του καταχτητή, τα πάντα γνώρισαν.

Αυτές οι δυσκολίες, μαζί με ότι έφερε ο δύσκολος και σκληρός χειμώνας του 1941, ανάγκασε πολλούς Σαμιώτες να αναζητήσουν την τύχη τους, στις απέναντι ακτές. Με όποιο πρόσφορο μέσο (πλεούμενο κάθε είδους) ολόκληρες οικογένειες πέρασαν -μερικές φορές χωρίς επιτυχία και χάνοντας την ζωή τους- στα απέναντι παράλια. 

Περίεργα παιγνίδια της μοίρας...

1922, 1941 και τώρα...πλεούμενα γεμάτα ξεριζωμένους που αναζητούν την σωτηρία.

Ένας από αυτούς κι ο Κώστας Δεμερτζής, κυνηγημένος κι απ' τον καταχτητή κι από τους ντόπιους συνεργάτες του.