Σάββατο

Ο C. Malaparte και οι Γερμανοί διανοούμενοι. Α'

Μετά το ''Δέρμα" ήρθε η σειρά του ''Καπούτ'', για να συμπληρώσω σαν αναγνώστης, ότι είχε γράψει ο Κούρτσιο Μαλαπάρτε και αφορούσε τις σαν μυθιστόρημα ανταποκρίσεις του από τα διάφορα μέτωπα του Β' ΠΠ και την Νάπολη.
Ο χρόνος που μεσολάβησε μέχρι το ''καπούτ'' ήταν δύο χρόνια και παρά την πικρή γεύση της φρίκης που μου άφησε το ''δέρμα'', δεν θα μπορούσα να μην το διαβάσω. Ο ίδιος ο Κούρτσιο Μαλαπάρτε είναι νομίζω μια σπουδαία και περίεργη προσωπικότητα, που δυστυχώς λίγο έχει ασχοληθεί ο πνευματικός κόσμος μαζί της. 
Για να σχηματίσω μια ολοκληρωμένη εικόνα κι εγώ και οι αναγνώστες πρέπει να διαβάσουμε και το πολιτικό του έργο ''Η τέχνη του πραξικοπήματος'', αν και τα δύο προηγούμενα είναι θα έλεγα κατ΄εξοχήν αντιπολεμικά έργα, μυθιστορήματα βασισμένα στις πολιτικές αντιλήψεις του συγγραφέα. Στην φωτογραφία βλέπετε την πρώτη Ιταλική έκδοση του έργου, από τον εκδοτικό οίκο Casella, νομίζω το 1957. Εδώ κυκλοφορεί τώρα από ''Μεταίχμιο'' και αυτό καθώς και το ''Δέρμα". Είμαι τυχερός γιατί το ''Δέρμα", το έχω στην επετειακή έκδοση του Μεταίχμιου του 2011. Να σημειώσω πως την μετάφραση και στα δύο έχει κάνει ο Π. Σκόνδρας και είναι πολύ καλή αν και δύσκολη.
Από το σπουδαίο Kaputt, διάλεξα ένα προσχέδιο επιστολής προς τους Γερμανούς διανοούμενους που όπως σημειώνει ο μεταφραστής χρονολογείτε στο 1952.

Αυτό που με παρακινεί να σας γράψω δεν είναι η πρόθεση να υπερασπισθώ τον εαυτό μου από την κατηγορία, που πολλοί μου προσήψαν στη Γερμανία μετά την δημοσίευση του βιβλίου μου Καπούτ, πως είμαι εχθρός του Γερμανικού λαού, ένας συκοφάντης του γερμανικού ονόματος. Εμένα η κατηγορία αυτή δεν με αφορά καθόλου, και δεν νοιάζομαι, όπως δεν νοιάστηκα για τις κακολογίες, τις συκοφαντίες και τις ψευτιές που ειπώθηκαν εις βάρος μου στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Αμεική ή στη Γερμανία.
Η πρόθεση που με παρακινεί να σας γράψω είναι να σας επαναλάβω ό,τι είχα την ευκαιρία να σας πω σε διαλέξεις, σε συνεντεύξεις και σε φιλικές κατ' ιδίαν συνομιλίες στην Γερμανία κατά την πρόσφατη μακρά παραμονή μου στη χώρα σας. Είτε σας αρέσει αυτό που λέω είτε δεν σας αρέσει, δεν έχει καμία σημασία. Εσάς σας αρέσει μόνο το ψέμα και μισείτε όποιον λέει την αλήθεια για τη γερμανική 
ιστορία των τελευταίων είκοσι ετών. Αν ήθελα να κερδίσω την συμπάθεια σας,δεν θα είχα δημοσιεύσει το Καπούτ πρώτα απ' όλα στα γερμανικά, κι έπειτα θα έπραττα όπως πολλοί ξένοι και πολλοί Γάλλοι, όταν έρχονται ανάμεσα σας: θα σας έλουζα με επαίνους, θα παρίστανα ότι θεωρώ ψεύδη των αντιπάλων σας τα όσα λέγονται κατά του ναζισμού, κι ίσως να έπλεκα υπογείως, διακριτικά, το εγκώμιο των ετών κατά τα οποία, λυγισμένοι κάτω από την ηλίθια και άγρια τυραννία του Χίτλερ, ήσασταν με την σειρά σας τύραννοι πολλών λαών της Ευρώπης. Όχι. Πάντα μισούσα τον ναζισμό, πάντα το δήλωνα και το έγραφα ανοιχτά, πάντα θεωρούσα τους ναζιστές μια συμμορία
ηλιθίων και άγριων τυράννων και πάντα ένιωθα βαθύ οίκτο για ένα λαό, όπως ο γερμανικός, που ήταν υποταγμένος σε μια τόσο φρικτή τυραννία χωρίς τη δυνατότητα να επαναστατήσει. Τώρα που ο Χίτλερ είναι εδώ και μερικά χρόνια πεθαμένος, τώρα που ο ναζισμός έχει καταρρεύσει, θα ήταν περιττό, ματαιόσπουδο και ανόητο να ξαναμιλήσω για τον ναζισμό, αν ο ναζισμός δεν έδειχνε με πολλά σημάδια όχι μόνο πως είναι ακόμη ζωντανός, αλ-
λά και πως ετοιμάζεται να παίξει, υπό άλλο όνομα και άλλες σημαίες, τον ίδιο στυγερό ρόλο που έπαιξε όταν ο Χίτλερ ζούσε ακόμη. Δεν θέλω να είμαι προφήτης. Και δεν πρόκειται εδώ για προφητείες. Το ζήτημα είναι να δείτε καθαρά το μέλλον σας. Κι αφού δεν έχετε το θάρρος να πείτε την αλήθεια στους Γερμανούς, επειδή φοβάστε την αναγέννηση του ναζισμού, αφήστε έναν ξένο διανοούμενο να πει όλα όσα δεν τολμάτε εσείς να πείτε,
Το πεπρωμένο των Γερμανών δεν είναι να ζουν ελεύθεροι - σας φοβίζει η ελευθερία. Παρότι οι φιλόσοφοι σας έχουν δώσει τους πιο εξαντλητικούς ορισμούς της ελευθερίας, αποτελεί παγιωμένο γεγονός ότι, στην πράξη η ίδια η έννοια της ελευθερίας σας διαφεύγει
Δεν μπορείτε, δεν ξέρετε να είστε ελεύθεροι. Οποιαδήποτε κίνηση σας προς την ελευθερία καταλήγει σε μια νέα μορφή τυραννίας. Δεν μπορείτε να είστε ελεύθεροι παρά υπό ένα νόμο και όσο πιο σκληρός και ανελεύθερος είναι ο νόμος, τόσο πιο πολύ πιστεύετε ότι ζείτε ελεύθεροι. Η έννοια της ελευθερίας για σας συνίσταται στο να υπακούτε. Σε ποιόν; Δεν έχει σημασία σε ποιόν. Να υπακούτε, αυτή είναι η λαχτάρα σας για την ελευθερία. Υπακούτε μόνο σε όποιον έχει τον νομικό μανδύα για να σας διοικεί. 
Σε έναν αστό, σε έναν άνθρωπο χωρίς στολή και χωρίς το νομικό κύρος, δεν θα υπακούατε ποτέ. Αλλά σε έναν υπαξιωματικό, σε έναν δημόσιο υπάλληλο, σε οποιονδήποτε ένστολο, ναι. Και με χαρά, με ευχαρίστηση, με μια μυστική ηδονή που εκπλήσσει και προξενεί φρίκη σε όλους τους ελεύθερους ανθρώπους. Τώρα θα ήθελα να σας δώσω, σε ένα σύντομο σχήμα, τους ορισμούς της ελευθερίας όπως την αντιλαμβάνεστε εσείς:
Η ελευθερία για σας είναι η υπακοή σε: Ι - μια στολή, ΙΙ - ένα βαθμό, ΙΙΙ - ένα νόμο (μια διαταγή), IV - έναν τίτλο.
Τον Ιούλιο του 1941 βρισκόμουν στο ρωσικό μέτωπο ως ιταλός αξιωματικός. Ήταν οι μέρες κατά τις οποίες οι 200.000 Ιταλοί του εκστρατευτικού σώματος έφταναν στην Ρωσία. Καθόμουν μαζί με άλλους στρατιώτες στο ανάχωμα του Δνείστερου κοντά στο Γιάμπολ, στην Ουκρανία. Ένας γερμανός στρατηγός έκανε μπάνιο στο ποτάμι, κοντά στην όχθη. Σε κάποια στιγμή, ένα γερμανικό τεθωρακισμένο από τη chaussee του Γιάμπολ άρχισε να βάλλει κατά της γερμανικής πλωτής γέφυρας του Γιάμπολ. Ήταν κάτι απρόβλεπτο και δημιούργησε κάποια σύγχυση ανάμεσα στους γερμανούς στρατιώτες που περνούσαν. Ο γερμανός στρατηγός βγήκε ολόγυμνος από το νερό και βάλθηκε να δίνει μεγαλόφωνα διαταγές. Καθώς ήταν γυμνός...




Δεν υπάρχουν σχόλια: